Miliyoni y’abantu ku isi yanduye Covid-19 mu minsi 13 ishize

Umubare w’abantu basanzemo coronacirus ku isi uri kwiyongera vuba, mu minsi 13 ishize bavuye ku bantu miliyoni imwe uyu munsi bageze kuri miliyoni ebyiri nk’uko biri mu mibare itangwa na kaminuza y’ubushakashatsi ya Johns Hopkins.

Muri abo bose banduye, iki cyorezo kimaze guhitana abantu barenga 126,000 naho abarenga 484,000 bamaze kugikira.

Leta zunze ubumwe za Amerika nizo zikomeje kuzahara kurusha ibindi bihugu ku isi.

Zifite abantu 614,246 bamaze kumenyekana ko banduye - ni hafi kimwe cya gatatu cy’abanduye bose ku isi - naho 26,064 bishwe n’iyi ndwara.

Ubushinwa, aho iyi ndwara yabonywe mbere mu mpera z’ukwezi kwa 12 umwaka ushize, ubu ni igihugu cya karindwi mu byazahajwe n’iki cyorezo.

Ibihugu by’Iburayi nka Espagne, Ubutaliyani, Ubufaransa, Ubudage n’Ubwongereza byose byamaze guca ku Bushinwa mu banduye n’abishwe n’iki cyorezo.

Uko iki cyorezo gihagaze mu banduye muri aka karere kugeza mu ijoro ry’ejo kuwa kabiri;

 DR Congo - 241
 Kenya - 216
 Rwanda - 134
 Uganda - 54
 Tanzania - 53
 Burundi - 5
 Sudan y’Epfo - 4

Abayikize bariyongereye cyane muri Afurika

Mu minsi 10 ishize abari baranduye iki cyorezo muri Afurika bari 8,018 abo yari imaze kwica bari 339, imibare yombi yikubye kabiri muri rusange ugereranyije n’ubu.

Kugeza mu ijoro ry’ejo kuwa kabiri, abantu 15,738 nibo bari bamaze kumenyekana ko banduye iyi virus, muri bo 838 yarabishe naho 2,920 barayikize.

Iyi imibare itangazwa n’urwego rushinzwe kurwanya ibiza rw’Umuryango w’Ubumwe bwa Afurika.

Imibare y’abakira iyi ndwara igenda yiyongera cyane ku isi no muri Afurika.

Mu minsi 13 ishize abayikize ku isi bari 210,000 ubu bamaze kugera ku 484,000 nk’uko bivugwa na kaminuza ya Johns Hopkins.

Iyi mibare yikubye kabiri no muri Afurika kuko mu minsi 10 ishize bari 652 ubu bakaba bageze kuri 2,920 bayikize nk’uko bivugwa na ruriya rwego rw’Ubumwe bwa Africa.

Mu Rwanda abakize naho bariyongereye

Leta y’u Rwanda yafashe ingamba zo guhagarika ubuzima busanzwe mu gihugu mu gihe cy’ibyumweru bine mu kwirinda ikwirakwira rya coronavirus.

Mu minsi 11 ishize, abanduye bavuye ku 102 ubu bageze ku 134, icyo gihe nta muntu wari wakize iyi ndwara ubu bamaze kuba 49 nk’uko bivugwa na minisiteri y’ubuzima.

Mu mibare itangwa n’iyi minisiteri, mu minsi 11 mu bantu 32 bamenyekanye ko banduye 28 muri bo ni abanduriye imbere mu gihugu.

Bakizwa n’iki ko Covid-19 nta muti ifite?

Inzobere mu buvuzi zivuga ko ubudahangarwa bw’umubiri ari ingenzi cyane mu guhashya iyi virus.

Zivuga kandi ko iyi virus yica cyane abari basanganywe izindi ndwara n’intege nke z’ubwirinzi bw’umubiri zigaragara ku bari mu zabukuru.

Iyi virus yibasira cyane ibihaha nta muti cyangwa urukingo irabonerwa.

Ibihugu bimwe na bimwe byamaze kwemeza ko bikoresha imiti yo mu bwoko bwa Chroloquine, hydroxychloroquine na Azithromycin mu gufasha abarwaye coronavirus.

Kugeza ubu ariko iyi miti ntabwo iremezwa na OMS/WHO nk’imiti ivura iki cyorezo.

BBC ifite amakuru yemeza ko na bimwe mu bihugu byo muri aka karere bikoresha iyi miti mu kuvura abafite iyi virus, ndetse hamwe na hamwe yagiye iba micye ku isoko.

Ikigo gishinzwe kugenzura ibiribwa n’imiti mu Rwanda giheruka kwibutsa abaturage ko iriya miti itavura coronavirus, ko kuyikoresha mu buryo itagenewe bibujijwe.

BBC

IZINDI NKURU
Ibitekerezo(0)
Tanga Igitekerezo